Wat is een streekdracht?

S. J. Van der Molen, een bekend Nederlands volkskundige geeft de volgende definitie: "De streekdracht is een demonstratie van lokale en regionale samenhorigheid en de uiterlijke verschijning van een gemeenschapsgevoel. Al vormt de dracht in zo menig opzicht de tegenpool van de mode, hij staat er niet los van. Het is al lang bekend dat de klederdrachten evolueren, maar ook wel degelijk met de mode verband houden, ja dikwijls modieuze elementen uit het verleden bewaard hebben. Trouwens, het verdronken cultuurgoed vindt men bijna nergens zo sterk terug als in de klederdrachten."

Onderhevig aan verandering...
De streekdrachten zijn dus niet iets statisch en eenvormig, maar ze evolueerden door de jaren. Een 16de-eeuwse landbouwer liep anders gekleed dan een landbouwer uit 1850. 

De marktstad
Het uitzicht van de streekdrachten werd grotendeels bepaald door de stoffen en de mode van de markstad waarop de mensen gericht waren. In Brabant waren Brussel, Leuven, Aarschot, Diest en Tienen toonaangevend. Brabant was bovendien geen geïsoleerde regio, maar onderging invloeden van de omliggende streken, vooral dan van Frankrijk. 

Mode in Brabant

Er bestond dus niet zoiets als één Brabantse streekdracht. Net zoals nu verschilden smaken en waren er verschillen tussen de generaties. De Brabantse streekdrachten waren sterk onderworpen aan opeenvolgende modes, hoewel ze als “ verzonken cultuurgoed” 30 tot 50 jaar na de burgermode kwamen. 

Hoezo hoedenmode?

De driesteek voor de Franse Revolutie (1789), de tweesteek op het einde van de 18de eeuw, de slaapmuts en de tromblon in de Nederlandse tijd (1815-1830), de faas uit kielenstof rond 1850 en de stijve faas naast de hoge buishoed rond 1860 zijn voorbeelden van door de mode bepaalde hoofddeksels.
De witte (=ongekleurde) kielen van 1800 werden gekleurde kielen in de loop van de 19de eeuw om op het einde van die eeuw als blauwe kielen te eindigen en na WOI volledig uit het straatbeeld te verdwijnen.
De kniebroek verdween na de Franse Revolutie en de kuitbroek rond 1830 om te worden vervangen door de lange broek, die zich uiteindelijk tot nu heeft doorgezet. 

Einde van de streekdrachten

Zolang de streekdracht veranderingen onderging, kon ze zich handhaven. Wanneer de statische periode begon rond de eeuwwisseling 1900, verdwenen ook de streekdrachten en bleven ze slechts een dracht voor de oudere lui.
Het fabeltje van streekdrachtelementen die eeuwen oud zijn, behoort volledig tot het verleden.